
Dinh Thầy Thím
Dinh Thầy Thím ở La Gi tồn tại hơn 130 năm. Xây dựng vào ngày 25 tháng 12 năm Tự Đức thứ 32. Nằm trong khu rừng Dầu Bàu Cái tĩnh mịch. Dinh nơi đây hiện đang là nơi hội tụ tín ngưỡng đông đảo người dân. Với lễ hội diễn ra hàng năm.
Nội dung mang nhiều yếu tố tích cực và có giá trị giáo dục. Đề cao tính nhân nghĩa, đạo đức, nhân cách của Thầy Thím. Huyền thoại về Thầy Thím còn lưu truyền mãi đến giữa dân gian mang ý nghĩa.
Giá trị của lẽ phải và đạo lý. Chuẩn mực xã hội, lưu lại cho mọi thế hệ thuần phong mỹ tục. Di tích dinh Thầy Thím được Bộ Văn Hóa – Thông tin công nhận là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia vào ngày 27/9/1997.
Dinh Thầy Thím
Dinh Thầy Thím Bình Thuận được bao quanh bởi một bức tường thang vuông có chu vi gần 600m. Vòng thành được trổ 3 lối vào Dinh. Cổng chính xây ngay ở phía trước, hai bên là hai cổng phụ. Dinh được xây từ những vật liệu sẵn có ở địa phương với gỗ là nguyên liệu chủ đạo. Chất kết dính trộn từ nhựa cây, cát, vôi và mật đường. Nền lát bằng gạch Bát Tràng, mái lợp ngói âm dương.
Các công trình kiến trúc chính của Dinh đều quay về hướng Tây. Bao gồm cổng chính, võ ca, chánh điện, nhà tiền hiền, bình phong, khu mộ Thầy Thím. Và một số công trình phụ cận khác. Trong đó chính điện, võ ca, nhà tiền hiền đều sử dụng lối kiến trúc “tứ trụ”. Một mô hình kiến trúc tôn giáo rất phổ biến ở Bình Thuận trong các thế kỷ 18 – 19.
Đặc biệt là 4 cột chính ở khu vực trung tâm Dinh được các nghệ nhân thời bấy giờ trau chuốt và tạo dáng rất tinh tế. Đạt đến đỉnh cao trong nghệ thuật điêu khắc gỗ. Toàn bộ chân đế của các cột được gờ chỉ, cách điệu dạng một bình hoa mềm mại, phần thân cột vát thành hình trụ vuông vức, phần đỉnh cột thu nhỏ dạng hình trụ tròn. Đây là nét kiến trúc hiếm hoi và độc đáo trong gần 300 di tích ở Bình Thuận.
Truyền thuyết về Thầy Thím kể rằng. Ở vùng đất mới, cuộc sống của Thầy Thím cũng như bao người dân bần hàn, kham khổ khác. Vợ chồng Thầy ở trọ trong nhà ông Hộ Hai. Ngày ngày, vợ chồng Thầy làm các nghề đốn củi, đóng ghe, bốc thuốc chữa bệnh cho người. Có điều lạ là lúc nào bên Thầy cũng có một quả bầu khô. Một hôm, nhân lúc thầy vào rừng đốn củi mà quên đem theo quả bầu, chủ nhà tò mò lấy ra xem bỗng lửa phụt ra thiêu rụi cả căn nhà. Sau khi làm lại căn nhà mới cho ông Hộ Hai, vợ chồng Thầy chuyển vào ở hẳn trong rừng để tránh điều tiếng. Tuy nhiên, ở xa nhưng danh tiếng của Thầy vẫn lan rộng, người dân trong vùng tìm đến nhờ Thầy chữa bệnh, bày cho cách làm ăn.
Ngày nay, người ta vẫn chưa thể lý giải và khẳng định về những huyền bí xung quanh truyền thuyết Dinh Thầy Thím. Bí ẩn cả một thời kì lịch sử trở thành một giá trị tinh thần, niềm tin thiêng liêng vào nhân nghĩa tâm linh. Đặc điểm nổi bật của việc thờ cúng ở Dinh Thầy Thím là sự kết hợp hài hòa giữa nét tín ngưỡng miền Trung với niềm tin cháy bỏng của dân miền biển Tam Tân này. Huyền thoại về Thầy Thím còn lưu truyền mãi trong dân gian, ý nghĩa và giá trị của đạo lý, lẽ phải.